रजोनिवृत्ति (Menopause): लक्षणहरू कसरी व्यवस्थापन गर्ने ? 
रजोनिवृत्तिले महिलाहरूमा ज्यादै कठिन परिवर्तनहरू निम्त्याउँछ। ती मध्ये केही सामान्य लक्षणहरू निम्न हुन्: -
 अनिद्रा , निदाउन गाह्रो हुने हुनाले छटपटी हुन्छ ।- कम कामवासना - कामवासनाको इच्छामा ह्रास आउछ । यसले गर्दा कतिपय परिवारमा अर्थात श्रीमानश्रीमतीबीचको सम्बन्धमा फाटो आउन सक्छ ।यसको कारण महिलाहरुको समस्या पुरुषहरुले नबुझ्नाले हुन जान्छ । धेरैजसो महिलाहरुमा मेनुपोज हुनु अघि पनि र पछि  काम इच्छा कमी हुन्छ ।यस समयमा हुने अन्य परिवर्तनहरु यस प्रकार छन् - 
 तातो पानी बग्ने , वजन बढ्ने ,दिक्क हुने , रिस उठने , छटपटी हुने  ,झर्को लाग्ने , चिटचिट पसिना आउने , मन अस्थिर हुने ,योनी सुख्खापन हुनेजस्ता बिविध कारणले  समस्यालाई अझ जटिल बनाउने गर्दछ ।यदि  योनी सुख्खा हुदा एस्ट्रोजेन ड्रपको प्रयोग गर्यौॅ भने जोखिम अझ बढाउँछ: - यसका जोखिम यस प्रकार छन् :-  ओस्टियोपोरोसिस , हृदय रोग र पिसाब असंयम भै  थाम्नै गाह्रो हुने परिस्थिति आउछ ।  
यस प्रकारको अवस्थालाई केही हदसम्म निदान गर्न 
यहाँ 5 भिटामिनहरूको कुरा गरिएको छ । जसले उल्लेखित मेनुपोजमा देखिएका समस्या अथवा  लक्षणहरूमा मद्दत गर्दछ: भिटामिन ए ,भिटामिन ए को लागि आवश्यक छ: - छाला , हड्डीहरू ,मासु । यसैगरी यी निम्नलिखित कुराहरुमा पनि  तपाईले भिटामिन ए पाउनुहुनेछ: जस्तै-  माछा ,अण्डा , गाजर , पालुङ्गो , कलेजो ।त्यसै गरी  भिटामिन डी तपाईको शरीरका हड्डी मजबुत हुन , मांसपेशी कसिलो हुन र तनाव हुने समस्या समाधानका लागि धेरै महत्त्वपूर्ण छ । भिटामिन डि  सूर्यको तापका अतिरिक्त, तपाईं यसलाई प्राप्त गर्न माछा, अण्डा र च्याउ पनि खान सक्नुहुन्छ ।

त्यस्तै त्यस समय अत्यावश्यक छ भिटामिन 'इ ', भिटामिन इ एक शक्तिशाली एन्टिअक्सिडेन्ट हो। यसले तपाईंको हड्डी, मस्तिष्क र मुटुमा खुल्लारुपले  रेडिकलहरूसँग लड्छ। यसले तपाईंमा देखापरेको   तनाव र सूजनबाट पनि बचाउँछ। तपाईंले कलेजो, अण्डा, समुद्री खाना, एभोकाडो, बदामहरु , ब्रोकाउली, पालुङ्गोबाट भिटामिन 'ई' प्राप्त गर्न सक्नुहुन्छ। भिटामिन बी 12,( B12)ले  तपाईंको हड्डी बलियो बनाउन, तनाव कम गर्न, स्मरण शक्ति बढाउन र शारीरिक ऊर्जाको लागि महत्त्वपूर्ण छ। रजोनिवृत्तिको समयमा  सामान्यतया B12 को कमी  देखा पर्छ। त्यस कारण कलेजो, मासु, डेयरी र सिताके च्याउबाट आफ्नो B12 प्राप्त हुने हुनाले यी चिजहरु खाने गर्नुपर्छ ।

भिटामिन B6 सेरोटोनिन उत्पादन गर्न तपाईलाई B6 चाहिन्छ। सेरोटोनिन बिना, तपाईं सबैभन्दा संवेदनशील हुनुहुन्छ: - यसले अनिद्रा ,दिक्क लागेर आउने,  कमजोरी ,तातो पानी बग्ने ,गुलियो चिजको लोभ जागेर आउदछ । तसर्थ यसको परिपूर्तिका लागि दूधका परिकार, अण्डा, माछा, मासु, कलेजो, पालुङ्गो र गाजर खानुपर्छ जसमा प्रशस्त मात्रामा भिटामिन B6 प्राप्त  हुन्छ ।
यसरी रजोनिवृत्त अर्थात मेनोपोज हुने समयमा महिलाहरुले खानपान र स्वास्थ्यप्रति विशेष ध्यान पुर्याउनुपर्छ भने परिवारले पनि महिलाहरुको त्यस समयको कठिन परिस्थितिलाई यो प्राकृतिक नियम ठानी सक्दो सहयोग पुर्याउनुपर्दछ ।  श्रोत - सामाजिक सञ्जाल